In de sociale wetenschappen is het wegen van vragenlijsten een veelgebruikte methode om onderzoeksresultaten representatiever te maken. Ook Planbureau Fryslân past dit toe bij onderzoeken onder Panel Fryslân. We wegen de onderzoeksdata op achtergrondkenmerken zoals leeftijd, geslacht en opleidingsniveau, zodat de samenstelling van de respondenten beter overeenkomt met die van de Friese bevolking.
Maar wat als bepaalde groepen nauwelijks of helemaal niet deelnemen? Over die situatie is nog relatief weinig bekend. Daarom onderzocht Planbureau Fryslân welke wegingsmethoden het meest geschikt zijn wanneer sommige groepen sterk ondervertegenwoordigd zijn. Dat is te lezen in een nieuwe publicatie.
Jongvolwassenen (18–35 jaar) en inwoners zonder startkwalificatie doen structureel minder mee aan vragenlijstonderzoek dan oudere inwoners en mensen met een mbo-, hbo- of wo-diploma. Omdat het planbureau uitspraken wil doen over álle inwoners van Fryslân van 18 jaar en ouder, is correctie van deze scheefheid noodzakelijk.
Wanneer groepen echter nauwelijks deelnemen, wordt het lastiger om vast te stellen welke wegingsprocedure de meest betrouwbare resultaten oplevert. Om dit beter te begrijpen voerde Planbureau Fryslân een reeks simulaties uit waarin verschillende statistische methoden met elkaar zijn vergeleken.
De resultaten laten zien dat verschillende wegingsmethoden elk hun eigen sterke punten hebben. In het onderzoek zijn onder meer poststratificatie en raking met elkaar vergeleken. Poststratificatie corrigeert de steekproef door respondenten in vaste categorieën (zoals leeftijd en opleidingsniveau) exact gelijk te trekken met de bevolkingssamenstelling. Raking gaat een stap verder door iteratief te wegen over meerdere kenmerken tegelijk, waardoor subtielere verschillen beter kunnen worden meegenomen.
Uit de simulaties blijkt dat raking in situaties met sterke ondervertegenwoordiging de beste balans biedt tussen nauwkeurigheid en stabiliteit. Daarom stapt Planbureau Fryslân over op deze methode, die ook in veel wetenschappelijk onderzoek gangbaar is. Tegelijkertijd laten de analyses zien dat de eerder gebruikte methode poststratificatie slechts beperkt afwijkt. Dat betekent dat eerdere onderzoeksresultaten van Planbureau Fryslân nog steeds waardevol, bruikbaar en informatief zijn.
Het verbeteren van onderzoeksmethoden is een doorlopend proces. De bevindingen uit dit rapport worden momenteel verder geanalyseerd en bieden aanknopingspunten om de toegepaste methoden in de toekomst verder te verfijnen, waaronder het verkleinen van mogelijke zwakke punten van raking.
Met dit onderzoek zet Planbureau Fryslân opnieuw een belangrijke stap in het verder versterken van de kwaliteit en betrouwbaarheid van Panel Fryslân-onderzoek.
Vragen of opmerkingen? Neem gerust contact op met onderzoeker Siebren Kooistra.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
Deze site is standaard ingesteld op 'cookies toestaan", om je de beste mogelijke blader ervaring te geven. Als je deze site blijft gebruiken zonder je cookie instellingen te wijzigen, of als je klikt op "Accepteren" hieronder, dan geef je toestemming voor het gebruik van Cookies.
06 411 852 95